Replantasyon

Replantasyon

REPLANTASYON

Vücudun kopan bir parçasının, iÅŸlevlerini yeniden kazanmak amacı ile, yerine dikilmesi olayına replantasyon denir.

Replantasyonlar kopma seviyesine göre iki grupta incelenir:

1- Major replantasyon: El bileÄŸinin üst bölgesinden olan kopmalarda gerçekleÅŸtirilir.

2- Minör replantasyon: El bileÄŸi seviyesinin altında olan kopmalarda yapılana denir.

Parmak veya ekstremite replantasyonlarında baÅŸarı ölçüsü sadece kopan parçayı yaÅŸatmaktan ibaret deÄŸildir. Replante edilen parçanın fonksiyonlarının bir protezden daha iyi olması, motor, duyu fonksiyonları ve eklem hareketlerinin en az %60-80’inin kazanılması durumunda baÅŸarıdan sözedilir. Sonucun iyi olması kopan uzvun tüm yapılarının, yani kemik, kas, tendon, damar ve sinir gibi oluÅŸumlarının hepsini uygun ÅŸekilde karşı karşıya getirilmesine baÄŸlıdır. Bu yüzden replantasyon cerrahisi için özel donanım, özel teknik, deneyimli ve sabırlı cerrah ve yardımcılar gereklidir. Bunun yanında çok iyi bir rehbilitasyon uygulaması gerekir. Bunlardan birinin eksik veya yetersiz olması, replantasyon sonrası baÅŸarıyı olumsuz yönde etkiler, hatta replantasyon yapılmasını imkansız kılar.

REPLANTASYON ENDIKASYON VE KONTRENDIKASYONLARI:

YAÅž: Her yaÅŸta replantasyon yapılabilir. Ancak, küçük yaÅŸlarda, özellikle parmak replantasyonlarında damar çaplarının küçüklüÄŸü anastomoz zorluÄŸu yaratır. Postoperatif anksiyeteye baÄŸlı vazospazm ve rehabilitasyon çocuklarda sorun olabilir. Üst yaÅŸ sınırını belirlemek zordur. Hastanın fizyolojik durumu, baÅŸka hastalıklarının varlığı, genel aktivite seviyesi iyi deÄŸerlendirilmelidir. YaÅŸlılarda major replantasyonlardan alınan sonuçlar çok iyi deÄŸildir.

YARALANMA ÅžEKLİ, KOPAN PARÇANIN DURUMU:

Temiz ve giyotin kesisi ÅŸeklindeki kopmalarda replantasyon baÅŸarısı yüksektir.

Minimal lokal ezilmeli ve minimal distal ve proksimal yaralanması olan kopmalarda, ezilmiÅŸ ve hasarlı bölgenin debridmanı sonrası kısalık oluÅŸturularak baÅŸarılı sonuçlar alınabilir.

Çekme kuvveti sonucu oluÅŸan avulsiyon tipi kopmalarda yaralanan doku seviyeleri farklı olabileceÄŸinden çok iyi deÄŸerlendirme sonucu replantasyon yapılmalıdır. Özellikle oluÅŸan atardamar eksikliÄŸini kapatmak için araya ven greftleri koymak gerekebilir.

Kopan parçada ilave yaralanmalar olması replantasyon baÅŸarısını azaltır hatta imkansız hale getirebilir.

GeniÅŸ doku ezilmesi olan ve kirli kontamine kopmalarda replantasyon yapılmamalıdır. Çünkü, hem damar harabiyetinden dolayı beslenmeyi saÄŸlamak zordur, hem de enfeksiyon, özellikle anaerobik enfeksiyon riski fazladır.

KOPMA DÜZEYİ : Genç ve saÄŸlıklı insanlarda eÄŸer yaralanma temiz ve giyotin kesisi ÅŸeklinde ise humerus, dirsek veya önkol proksimalinden olan kopmalarda replantasyon baÅŸarılı sonuç verebilir. Sinir iyileÅŸmesinin yavaÅŸ olması, kas atrofisi, eklem sertliÄŸi geliÅŸmesi gibi nedenlerle omuza yakın replantasyonlarda sonuç el fonksiyonları yönünden iyi deÄŸildir. Özellikle yaÅŸlılarda bu seviyede yapılan replantasyon sonuçları daha kötüdür.

Bilek ve alt seviyeden olan replantasyonlarda motor ve duyu geri dönüÅŸü iyidir. BaÅŸparmak amputasyonu hangi seviyeden olursa olsun replante edilmelidir. Fakat, tek parmak amputasyonu kesin replantasyon endikasyonu taşımaz. EÄŸer çok sayıda parmak amputasyonu varsa en az iki parmak iÅŸaret ve yüzük parmak fonksiyonu görecek ÅŸekilde replantasyon yapılırsa baÅŸparmak ile tutma ve yakalama görevi saÄŸlanmış olur.

Bilateral amputasyonlarda replantasyon her iki tarafa da yapılmalıdır. EÄŸer bir taraf replantasyon için uygun deÄŸilse karşı tarafta uygun olan kompmuÅŸ parçalar diÄŸer taraftaki uyan güdüÄŸe replante edilebilir.

SICAK İSKEMİ ZAMANI :İskelet kasları 6 saatlik kansızlıktan sonra normal ısıda nekroze olmaya baÅŸlar. Kopan parça +4 dereceye yakın soÄŸutulursa bu deÄŸiÅŸiklikler geciktirilip iskemi zamanı uzatılabilir. Fakat adaleler için üst sınır tam olarak bilinmemektedir. Bilek seviyesi üzerinde olan kopmalarda 6-8 saatten önce kanlanma saÄŸlanamayacaksa replantasyon yapılmamalıdır. EÄŸer yapılır ise replante edilen parçanın kaslarının sebep olduÄŸu hiperkalemi, asidozis, myoglobulinüri, kalpte aritmi, böbrek hasarı ve metabolik asidoz yapabilir sonuçta hastanın hayatı riske girebilir. Ayrıca enfeksiyon riski artar ve uzuv yaÅŸarsa ilerde fonksiyonu kötü olur.

Adale taşımayan parmak kopmalarında sıcak iskemi zamanı 8 saat olup parmak +4 derecede saklanırsa bu süre 30 saate kadar çıkabilir.

HASTANIN DURUMU: Kaza nedeniyle hayatı tehdit eden kafa, toraks veya karın travması olan hastalarda uzun süre anestezi verilemeyeceÄŸi ve kan kaybı nedeniyle major replantasyon yapılamaz.

Romatoid artrit, diabet, SLE, miyokart enfarktüsü, kronik kalp, akciÄŸer ve böbrek hastalıkları, malignensisi olan hastalarda anestezi riski ve damar sorunu nedeniyle; psikiatrik hastalarda ise rehabilitasyon güçlüÄŸü nedeniyle replantasyon yapılmaması daha uygundur.

HASTA VE KOPAN PARÇANIN TAÅžINMASI :Replantasyonda baÅŸarı faktörlerinden biri de hasta ve kopan parçanın replantasyon merkezine en kısa ve en uygun ÅŸekilde gönderilmesidir. Uygun olmayan bir taşıma replante edilebilecek özellikte bir kopmayı replante edilemez hale getirebilir.

Kaza geçiren ve bir uzvu kopan hastanın öncelikle genel durumu deÄŸerlendirilmeli, kanama kontrol altına alınmalıdır. Kanamayı kontrol için genellikle basınçlı sargılar yeterli olur. Damarlar klempe edilmemeli veya baÄŸlanmamalıdır. Çünkü bu ÅŸekilde oluÅŸan damar hasarı tekniÄŸi zorlaÅŸtırır. Basınçlı sargı ile kanama kontrol altına alınamıyorsa geçici turnike kullanılabilir.

Kopan uzvun tüm parçaları korunmalıdır. Doku temizliÄŸi gerektirecek ÅŸekilde kirlenme varsa, kopan parça nazikçe temizlenmeli ve bulaÅŸan artıklardan kurtarılmalıdır. Doku temizliÄŸinde tentürdiyot, zefiran, oksijen gibi antiseptikler asla kullanılmamalıdır. Daha sonra kopan parça serum fizyolojik veya ringer laktat ile nemlendirilmiÅŸ bir beze sarılarak saÄŸlam bir naylon torbaya konup torbanın aÄŸzı baÄŸlanmalıdır. Torbanın içerisine alkol veya formaldehit gibi sıvılar kesinlikle konulmamalıdır. Kopan parça fizyolojik serum solüsyonları içerisinde gönderilmemelidir.

Replantasyon merkezi yaralanma yerine yakın deÄŸilse, iskemi zamanını uzatmak için kopan parçayı +8 veya +4 dereceye soÄŸutarak göndermek gerekir. Bu durumda bir buzlu su (1/3 oranında su, 2/3 oranında buz) torbası hazırlanır. Daha önce hazırlanan kopan parça torbası ile bu iki torba bir arada bir kap içerisine konarak gönderilir. Parça buz kalıbı üzerine konulmamalıdır, çünkü donma sonucu replantasyon ÅŸansı kalmaz. Bu nedenle buzlu su hazırlanırken buz kalıp halinde deÄŸil küçük parçalar halinde torbaya konulmalı, buzlu su torbasının her tarafı aynı soÄŸuklukta olmalıdır.

ÜYE GİRİŞİ



Google Analytics Kodunu buraya koyun